Terwijl het balletje al 8 keer op ‘rood’ is geëindigd begint het geroezemoes snel toe te nemen aan de speeltafel. Een van de spelers zegt met de volste overtuiging dat het de volgende keer wel ‘zwart’ moet worden. Een aantal mensen knikt instemmend. Toch lijkt niet iedereen aan de tafel even overtuigd. Een klein deel besluit daarom wederom op rood in te zetten en wordt voor gek verklaard door de andere aanwezigen. Toch is het de minderheid die gelijk krijgt. Tot onbegrip van de andere spelers. Die kunnen hun ogen niet geloven. Wéér rood, hoe is dat nou mogelijk?
Het bovenstaande scenario zal veel mensen wel enigszins bekend voorkomen. Een onverwachte uitkomst zal zelfs de nodige verbazing hebben opgeleverd. Maar of het nu aan de roulettetafel is, met een dobbelsteen gebeurt, of tijdens een muntje opgooien plaatsvindt; het spelverloop kan (als er fatsoenlijk wordt gegooid althans) niet worden beïnvloed. Toch lijkt dat voor veel mensen een niet te begrijpen gedachte. Waar dat aan ligt? Aan denkfouten. Cruciale denkfouten.
Want er bestaat geen compensatie
Waarom het cruciaal is? Omdat mensen vanuit de emotie kunnen beslissen en daardoor impulsieve beslissingen kunnen maken. En daar kunnen weer financiële consequenties aan verbonden zitten, met alle gevolgen van dien. Want nog één keer inzetten omdat het gevoel moet worden gevolgd, of nog één keertje spelen omdat een bepaalde kleur wel moet vallen is vaak een gevaarlijke gedachte. Het is overigens volstrekt menselijk om te denken dat er compensatie bestaat. Na vier dagen van regen moet de kans op zonneschijn ineens enorm toenemen. En na 8 keer rood moet het de negende keer dus ook wel zwart worden. Toch werken de weersvoorspellingen en kansspelen net iets anders. Bij kansspelen is namelijk geen enkele sprake van compenserend gedrag. Want een roulettewiel vertoon immers geen ‘gedrag’. Een roulettewiel heeft geen wrang, medelijden, of compenserende neigingen. Een roulettewiel beschikt namelijk niet over een geheugen. En daar is eigenlijk alles mee gezegd.
Die verdraaide cognitieve bias
Toch denken kansspel liefhebbers te kunnen voorspellen wat er in het kansspel staat te gebeuren. Tegen beter weten in wordt er toch vertrouwd op het gevoel, op de emotie. Maar ook allerlei statistieken en theoretische verklaringen dragen bij aan dit gevoel. Dat gevoel wordt ook wel de cognitieve bias genoemd, wat een veel gemaakte denkfout is en waarbij een bepaalde uitkomst wordt verwacht. De reden daarvoor? Het zou logisch zijn. Toch hebben de meeste spellen in het casino geen logica. Anders zou de lol er ook meteen vanaf zijn. Kansspelen baseren zich op de willekeurigheid, op het toeval, en dus op niets anders.
Gelijke regels betekent gelijke kansen
Dat wil niet zeggen dat mensen die deze denkfouten maken voor gek moeten worden verklaard. Want iedereen heeft zichzelf er ongetwijfeld wel eens op betrapt op een dergelijke fout. Denkfouten zijn dan ook heel menselijk. Het is echter ook menselijk om van onze fouten te leren en zo de volgende keer wel de juiste beslissing te maken. En daar ligt het verschil. Met de wetenschap dat kansspelen zich alleen maar berusten op het toeval, moet de volgende inzet zonder allerlei achterliggende gedachten worden gedaan. Elke draai aan het roulettewiel levert weer een volledig nieuwe spelsituatie op. De vorige draai heeft geen effect op de huidige draai en het casino in Amsterdam hanteert precies dezelfde spelregels als het casino in Leeuwarden. Laat je daarom niet gek maken. Gelijke regels betekent niets anders gelijke kansen. Ongeacht de plek waar je speelt en het moment dat je speelt.
Rood of zwart?
Dus wat moet je doen als je net aan de roulettetafel plaatsneemt en je iedereen druk hoort discussiëren over hoe het maar liefst 8 keer rood is geworden en hoe het de volgende keer wel zwart moet worden? Je moet je eigen weg volgen en je niet laten leiden door de mening van de meerderheid. Als jij het gevoel hebt dat het opnieuw rood wordt dan moet je daar vooral op inzetten. En wat de andere spelers doen, moeten ze zelf weten. Hopelijk trek jij aan het langste eind. Je hebt in elk geval 50% kans, net zoveel als de andere spelers.